پیامدهای نقاط تاریک کشته شدن قذافی برای شورای ملی انتقالی لیبی

REUTERS/Suhaib Salem

نوشتۀ فواد روستائی

چند و چون کشته شدن معمر قذافی، رهبر پییشین لیبی، که در روز گذشته زنده به اسارت نیروهای رژیم جدید این کشور درآمد، موجب بروز نگرانی هائی در پایتخت های غربی، سازمان ملل متحد و نهادهای مدافع حقوق بشر شده است.
 

در پی اعلام خبر کشته شدن معمر قذافی و پخش فیلم هائی بر شبکۀ اینترنت در ارتباط با دستگیری و مرگ او، فیلم هائی که گهگاه تکان دهنده و در عین حال در مورد آیندۀ لیبی هشدار دهنده است، سخنگوی کمیساریای عالی حقوق بشر از مقامات و مسئولان شورای ملی انتقالی لیبی، ارگان اپوزیسیون و حاکمیت جدید این کشور، خواست در این مورد تحقیق کرده و نکات مبهم این ماجرا را روشن سازد.
در مورد دستگیری، زخمی شدن و کشته شدن رهبر پیشین لیبی گزارش ها و اخبار متناقضی منتشر شده است، اما نکتۀ در خور توجه این است که منبع و منشاء بیشتر این خبرها و گزارش ها مسئولان شورای ملی انتقالی لیبی بوده اند.
به عنوان مثال، محمود جبرئیل، رئیس شورای ملی انتقالی لیبی، اعلام کرده است که رهبر سابق این کشور پس از دستگیری از ناحیۀ سر هدف اصابت گلوله قرار گرفته و در جریان این درگیری جان باخته است.
محمود جبرئیل مدعی شد که قذافی در جریان درگیری میان هواداران و مخالفان خود کشته شده و این نکته روشن نیست که وی هدف تیر مخالفانش قرار گرفته است یا طرفدارانش.
این در حالی است که یکی دیگر از اعضای این شورا در گفتگوئی با خبرگزاری رویترز گفته است که معمر قذافی را نیروهای این شورا زنده دستگیر کرده و به هنگام انتقال، او را مورد ضرب و شتم قرار داده و کشته اند.
در یک کنفرانس مطبوعاتی که به وسیلۀ شورای ملی انتقالی لیبی برگزار شد این شورا تأکید کرد که دستوری برای کشتن معمر قذافی از طرف این ارگان صادر نشده است.

 

در گفتگوئی با حبیب حسینی فرد، تحلیل گر مسائل سیاسی از او پرسیدیم ابهام های موجود در کشته شدن قذافی چه پیامدهائی برای شورای ملی انتقالی لیبی خواهد داشت؟
حبیب حسینی فرد می گوید برغم انتقادهائی که از این ماجرا شده و خواهد شد، شورای ملی انتقالی لیبی مآلاً از کشته شدن قذافی، هرچند به گونه ای بحث انگیز و تکان دهنده، چندان هم ناراضی نیست چرا که زنده ماندن او و دستگیری اش این شورا را با دو چالش مهم یعنی برگزاری یک دادگاه عادلانه و مورد قبول افکار عمومی لیبی و جهان و خطر ادامۀ فعالیت های طرفداران او رو به رو می کرد.
این تحلیل گر مسائل سیاسی بر این باور است که رهبران کشورهای غربی نیز به ویژه رهبرانی چون رئیس جمهوری فرانسه و نخست وزیر ایتالیا که در سال های اخیر روابطی نزدیک و دوستانه با قذافی بر قرار کرده بودند از برگزاری یک محاکمه و مطالبی که احتمالاً رهبر پیشین لیبی در مورد آنان می توانست مطرح و علنی کند خشنود نمی شدند و از این رو از اینکه رهبر لیبی به هر نحوی که باشد کشته شده است، ناراضی نیستند.
به باور حبیب حیسنی فرد آیندۀ سیاسی لبیی و به ویژه چشم انداز خلع سلاح گروهای مسلح، برقراری دموکراسی و استقرار دولتی متمرکز و یکپارچه در این کشور دست کم در کوتاه مدت چشم اندازی روشن و نوید بخش نیست
با وجود این حبیب حسینی فرد می گوید یک عامل مثبت وجود دارد که می تواند جناح های مختلف را در لیبی به هم نزدیک کند و آن "نفت" است.
این پزوهشگر سیاسی بلافاصله می افزاید همۀ گروه ها و قبایل خواهان بهره مند شدن از پول نفت هستند و می دانند که صدور نفت و متمع شدن از پول آن مستلزم حداقلی از وحدت و یکپارچگی، مدارا و تحمل دیگری است و این آگاهی است که نور امیدی را در این راستا به وجود می آورد.