برگرفته از  روزنامه فرانکفورتر آلگماینه تسایتونگ، 2 ماه نوامبر 2011
نخستین پیروزی سی سال پیش بر قذافی
چیزی که در سرمقاله ی روزنامه ها بصورت راهبرد جدید مورد ستایش قرار می گیرد، بازگشت به یک عمل آزمایش شده در گذشته بود. زیرا سی سال پیش از این جنگی میان فرانسه، ایالات متحده و اسرائیل از یکسو و معمر القذافی از سوی دیگر، که شوروی ها او را مسلح کرده مشاوره اش را بعهده گرفته بودند روی داد. صحنه ی این نبرد در چاد بود. قدرت های غربی با کمک های نظامی و تسلیحاتی شورشیان چاد را در نبردشان علیه سپاهیان حکومت مورد حمایت قذافی مورد پشتیبانی قرار دادند. ایالات متحده ی آمریکا با مصر و سودان یک معاهده ی سه جانبه ای را انعقاد کردند تا قذافی را در سازمان وحدت آفریقا و نیز در سازمان ملل متحد و در جهان اسلام منزوی سازند. نیروی هوایی فرانسه از هوا به یاری رهبر شورشیان چاد و رئیس جمهور بعدی این کشور، حسن هابره رسید.
اگر به زد و خوردهای نظامی امروز در لیبی در متن رویدادهای سال های هشتاد نگریسته شود به آدم حالت “قبلا دیده شده” ای دست می دهد. در جستاری که محمد ممدانی اخیرا درباره ی تاریخ کانون های بحرانی در آفریقا (“منجیان کوربین” درباره ی دارفور ، ژئوپولیتیک و جنگ علیه ترور، هامبورگ، 2011) این مردم شناس و کارشناس علوم سیاسی که در نیویورک زندگی می کند این نکته را یادآوری می کند که رونالد ریگان دوران ریاست جمهوری خود را با قطع مناسبات دیپلماتیک با لیبی آغاز کرد. دو هفته پیش از آن قذافی اتحاد کشورش را با چاد رسما اعلام کرده بود. اما آمریکا  نسبت به منطقه ی وادی اوسو از خاک چاد که لیبی در سال 1973 آن را اشغال کرده بود و در آن وجود منابع اورانیوم حدس زده می شد ابراز علاقه کرده بود.
ریگان از همان آغاز تمایلی به مخفی نگاهداشتن قصد خود از اعطای کمک به حسن هابره، رقیب چادی قذافی، برای دست زدن به یک جنگ چریکی برای سرنگونسازی حکومت چاد از خود بروز نمی داد. اسرائیل با مشاوران نطامی و امنیتی به کمک حسن هابره شتافت. سودان به نیروهای حسن هابره اجازه داد تا از منطقه دارفور برای عقب نشینی استفاده کنند. از آنجایی که رهبر شورشیان توانست نیروهای ارتش ملی چاد را به یک نیروی کمابیش منظمی تبدیل کند تامین تسلیحاتی این نیروها  را برای آمریکا آسان تر کرد.
فقط پس از یکسال از آغاز جنگ نیروهای ارتش ملی چاد دولت گوکونی ودی را که تحت حمایت لیبی بود سرنگون ساختند . در ماه مارس 1987 واحدهای ارتش هابره پایگاه نیروی هوایی لیبی در وادی دوم را تسخیر کرده و سلاح ها و مهماتی به ارزش نیم میلیارد دلار به تاراج بردند. تعداد بیشماری از سربازان لیبیایی به اسارت درآمدند. در آن روزها نیز چون امروز افکار عمومی کشورهای غربی از این پیروزی شگفت زده شدند. دولت ریگان دخالت خود در چاد را با حملات هوایی مستقیم به لیبی پیوند داد. مشهورترین آن حمله هوایی به کاخ ریاست جمهوری در تریپولی در 14 ماه آوریا 1986 بود. اگرچه آنها موفق به قتل قذافی نشدند، ولی او آماده شد تا با دولت جدید چاد تحت رهبری هابره ملاقات نماید. در ماه مه سال 1988 قذافی موافقت خود را با عادی سازی روابط با چاد اعلام کرد.
آمریکا به جای آنکه برخلاف موارد مشابه در سومالی، افغانستان و عراق با کاربرد نیروهای پیاده نظام خود به خطرجنگی طولانی مدت تن در دهد، به همراه فرانسه و بریتانیای کبیر از  برتری نیروی هوایی خود سود برده و با کمک ماموران مخفی، نیروهای ویژه و نیز ارسال سلاح نیروهای متحد خود را در محل مورد پشتیبانی قرار دادند. طنز تاریخ اینست که : کلید پیروزی سریع نیروهای شورشی در مناطق غربی لیبی در فرماندهی این نیروها توسط افسران قدیمی ارتش لیبی نهفته بود که نخستین تجربه ی جنگی را در جبهه ی جنگ چاد کسب کرده بودند.
برگرفته از  روزنامه فرانکفورتر آلگماینه تسایتونگ، 2 ماه نوامبر 2011