آوای زندگی قربانیان اردوگاه مرگ
يک پيانيست و معلم موسيقی ايتاليايی دو دهه گذشته را در جست و جوی موسيقی های پراکنده و قطعات گم شده ای صرف کرده که توسط قربانيان اردوگاه های کار اجباری و کمپ های مخوف مرگ آلمان نازی در دوران جنگ جهانی خلق شده اند


فرانچسکو لوتورو موفق شده تا به امروز هزاران قطعه موسيقی، سمفونی و اُپرای نوشته شده قبل از جنگ دوم و در طول اين جنگ را گردآوری کند.

به گزارش «ان پی آر» ، فرانچسکو لوتورو قصد دارد با يافتن قطعات موسيقی نوشته شده ساکنان اردوگاه های مرگ و کار اجباری نازی ها خلأ موجود در تاريخ موسيقی اروپا در روزگار جنگ را پُر کرده و نشان دهد که «وحشت هولوکاست و آدم سوزی اهريمنی جنگ را نيز يارای سرکوب الهام هنرمندانه نيست.»

اين موسيقيدان که اهل شهری کوچک در جنوب کشور ايتاليا است تلاش خود را از سال ۱۹۹۱ ميلادی آغاز کرد، زمانی که نخستين بار از يکی از اردوگاه های مرگ باقيمانده از زمان جنگ بازديد کرد.

لوتورو از آن زمان به بيش از ده کشور سفر کرده، در کتاب فروشی های قديمی و بايگانی اوراق برجای مانده از جنگ خانمانسوز جهانی جست و جو کرده و با بازماندگان هولوکاست به مصاحبه نشسته است.

Moon Over the Gobi اثر   Edmund Jones Lilly Jr

 

نتيجه تلاش های فرانچسکو لوتورو تا کنون بيش از ۴۰۰۰ قطعه را شامل می شود که برخی نسخ اصلی و بعضی رونوشت ساخته های هنرمندانه لحظات انسان هايی است که در بند آلمان ها مرگ را به انتظار نشته اند. بعضی از قطعات بر روی تکه پاره های کاغذ، روزنامه پاره و حتی دستمال توالت نوشته شده اند.

نتيجه تلاش های فرانچسکو لوتورو تا کنون بيش از ۴۰۰۰ قطعه را شامل می شود که برخی نسخ اصلی و بعضی رونوشت ساخته های هنرمندانه لحظات انسان هايی است که در بند آلمان ها مرگ را به انتظار نشته اند. بعضی از قطعات بر روی تکه پاره های کاغذ، روزنامه پاره و حتی دستمال توالت نوشته شده اند.

مجموعه جمع آوری شده کارهای غيريهوديان را نيز در بر می گيرد و آثاری از مردمان روما [کولی ها] و حتی سربازان آمريکايی در اسارت ژاپنی ها هم در آن ميان ديده می شود.

گواهی ماندگار

فرانچسکو لوتورو که ۴۸ سال دارد در طبقه همکف آپارتمانی محقر در حومه شهر کوچک بارلتا زندگی می کند. دورتادور ديوارهای آپارتمان او را طبقه های کتاب پوشانده و دسته های روی هم انباشته نُت های موسيقی که اينجا و آنجا به چشم می خورد.

لوتورو معتقد است تبعيد آدمی از موطن خود يا به بند کشيده شدن وی همواره موجب تولد موسيقی شده: «فکر می کنم که اين فرآيند واکنشی خودکار به وضعيت اسارت است. آنها [قربانيان هلوکاست] می خواسته اند که نوعی شهادت از خود برجای بگذارند و [اين شهادت را در قالب] موسيقی برای ما به يادگار گذاشته اند.»

لوتورو قطعه ای از نونت را بر روی پيانوی خود می نوازد که توسط رودولف کارل، آهنگساز اهل کشور جمهوری چک، در زندان پانکراک شهر پراگ برای ۹ ساز موسيقی تنظيم شده است. لوتورو می گويد: «[اين موسيقی] مانند يک تلگراف است - دی دی تی تی دی دی تی تی ... و بعضی وقت ها من فکر می کنم که با کُد مورس نوشته شده.»

رودولف کارل که در دوران اسارت به دليل ضديت با نازی ها به عنوان زندانی سياسی در بازداشت به سر می برد اجازه دسترسی به دفتر يادداشت را نداشت. اما وقتی به اسهال خونی دچار شد و به دستمال توالت دسترسی پيدا کرد اين قطعه را نوشت. کارل در سال ۱۹۴۵ در اردوگاه ترزين در چکسلوواکی [سابق] جان باخت.

دهه ها بعد از درگذشت اين موسيقيدان در اردوگاه جنگی، لوتورو بخش هايی از نُت های اصلی را پيدا کرد و توانست برای نخستين بار از زمان خلق اين اثر آن را بازسازی کند.

در دوران جنگ دوم جهانی، رايش سوم اجرای هرگونه موسيقی يهودی -از [فليکس] مندلسون گرفته تا کاباره- را ممنوع اعلام کرده بود.

بعضی از اين آثار قربانيان اردوگاه های مرگ به صورت قاچاقی به بيرون آورده شدند و به دست بازماندگان قربانيان رسيدند و برخی ديگر بعد از آزادسازی اين مراکز مخوف کشف شدند.

«عزم زنده ماندن در اردوگاه مرگ»

لوتورو تا کنون ۴۰۰ قطعه از مجموع آثار کشف شده را بازسازی و ضبط کرده است. اين مجموعه در سال گذشته در بسته ای شامل ۲۴ سی دی با عنوان «دانشنامه موسيقی تنظيم شده در اردوگاه های مرگ» منتشر شد.

اما بازسازی اين آثار گاه برای فرانچسکو لوتورو رنج پديدآورندگان آنها را مجسم می کند. برای مثال وقتی قطعه ای از ويکتور اولمان را می نوازد، می گويد از اين قطعه حس فوريت و عجله را می گيريد که نشان می دهد خالق اثر نگران آن بوده که وقت کافی برای تکميل کار در اختيار ندارد.

لوتورو به نوشته ای از ويکتور اولمان اشاره می کند که وی پيش از مرگ و اعزام به اتاق گاز در سال ۱۹۴۴ نوشته است: «ما به هيچ وجه در کناره آب های بابل به مويه و زاری ننشستيم و تلاشمان برای خلق هنر گواهی است از عزممان برای زندگی.»