اگر اصلاح‌طلبان بیایند

 

هرمز شریفیان

 

رفته رفته تنور انتخابات ریاست جمهوری در حال گرم شدن است. شقه‌شقه شدن اردوی اصولگرایان از یک سو و عدم حضور اصلاح‌طلبان از سوی دیگر، گمانه‌زنی‌ها را آنقدر افزایش داده که ابهام در صف‌بندی‌ها و مشخص شدن نامزدها به روزهای باقیمانده موکول می‌شود.

در این بین گروهی از اصلاح‌طلبان شرکت در انتخابات را منوط به آزادی و یا برگزاری دادگاه علنی سران جنبش سبز می‌دانند که نزدیک به دوسال است در حبس خانگی هستند. گروهی دیگر فقط درخصوص آزادی میرحسین موسوی و مهدی کروبی سخن می‌گویند و گروهی از محافظه‌کاران سنتی هم خواستار آزادی یا برگزاری دادگاه علنی آنان هستند.

 

اما آنچه مشخص است این است که تنها سه‌گروه اصلی توان پیروزی در انتخابات را دارند. یکی محافظه‌کاران پیرو رهبری که نیاز به ائتلافی گسترده دارند و امروز نام‌هایی مانند ولایتی، حدادعادل و قالیباف را زمزمه می‌کنند و ترکیب ناهمگونی دارند. دیگری حامیان دولت که محافظه‌کاران آنان را جریان انحرافی می‌نامند و نامزدی شاخص‌تر از اسفندیار رحیم‌مشایی که محافظه‌کاران وی را عامل اصلی جریان انحرافی می‌دانند، ندارند و سوم اصلاح‌طلبان که هنوز هم تحت شرایطی به‌حضور سیدمحمد خاتمی در صحنه امیدوارند.

گروه نخست برای شرکت در انتخابات از امکانات لجستیکی بی‌شماری بهره‌مندند اما گمان می‌رود به دلیل سهم‌خواهی‌های بی‌شمار، راه دشواری برای ائتلاف و کنار رفتن دوتن به خاطر یک تن وجود دارد.

 

حامیان احمدی‌نژاد به احتمال فراوان گزینه‌ای جز مشایی ندارند و با تمام مخالفت‌های دستگاه‌های ناظر؛ رییس‌دولت کنونی در تلاش است تا یارغار خود را در دوره بعدی بر کرسی ریاست جمهوری بنشاند تا طرح پوتین ـ مدودوف را شبیه‌سازی کند.

می‌ماند اصلاح‌طلبان که در این میان اگر سیدمحمد خاتمی پای در عرصه گذارد، تمام پیش‌بینی‌های جناح‌های مخالف برهم خواهد خورد. چراکه خاتمی بدون‌شک نه تنها سیل سبزها را حامی خود دارد بلکه آرایی سنتی در ایران که به آرای‌خاموش مشهورند به احتمال زیاد پشتیبان وی خواهند بود.

 

با تمام مخالفت‌هایی که منتقدان سرسخت خاتمی از حضور وی در انتخابات دارند و به رییس‌جمهور پیشین در کنار موسوی و کروبی برچسب سران فتنه چسبانده‌اند اما وی با توجه به جایگاه داخلی و بین‌المللی‌اش به‌راحتی می‌تواند از فیلتر شورای نگهبان عبور کند به‌ویژه وقتی که مشایی توانسته باشد با فشارهای احمدی‌نژاد این صافی را رد کند؛ عبور خاتمی از این فیلتر بسیار راحت‌تر است.

اما شرط اصلی اصلاح‌طلبان شناسنامه‌دار برای حضور پررنگ در انتخابات، آزادی بی قید و شرط موسوی و کروبی است که دوسال است به‌همراه زهرا رهنورد در حصرخانگی به‌سر می‌برند و گروهی از محافظه‌کاران مانند ناطق‌نوری و علم‌الهدی با چرخشی 180 درجه‌ای برچسب سران فتنه را مناسب رهبران جنبش‌سبز ندانسته و برخی دیگر حتا پا را فراتر نهاده و خواستار حضور آنان در انتخابات هستند.

 

حال باید دید چانه زنی‌های پشت پرده‌ی جریان اقتدارگرا که هر کدام ساز خود را کوک می‌کنند به کجا خواهد رسید. اگر اصلاح‌طلبان راستین در انتخابات نباشند راه حامیان دولت برای پیروزی در انتخابات بسیار هموار خواهد شد و این کابوسی است که خواب راحت از چشمان محافظه‌کاران ربوده، اما اگر نفس اماره‌ی تمامیت‌خواهان اندکی آنان را رها کند و بصیرت خفته‌ی آنان رو به بیداری رود و در بیداری ببینند که خواسته‌های طیف بسیار گسترده‌ای از مردم کدام است، شاید راه نجاتی در پیش داشته باشند.