در مقابل سیاست گروگانگیری و انتقامجویی سکوت نکنید

چهارشنبه , ۶ مرداد , ۱۳۸۹

محمد مصطفایی وکیل برخی از پروندههای حقوق بشری از جمله پرونده سکینه آشتانی محمدی است. وی هم چنین  وکالت تعداد زیادی از نوجوانان محکوم به اعدام را بر عهده داشته است و تا کنون برای آزادی آنها به همراه فعالان حقوق کودک، گامهای موثری برداشته است.

روز شنبه، ۲ مرداد، پس از بازجویی چهار ساعته محمد مصطفایی در دادسرای اوین، ماموران امنیتی با حکم جلب به دفتر وی رفتند اما موفق به بازداشت او نشدند. همان شب، همسر محمد مصطفایی (فرشته حلیمی) به همراه برادرش (فرهاد حلیمی) در نزدیکی دفتر مصطفایی بازداشت شدند. دو روز بعد، وکیل این دو اعلام کرد که به خانواده موکلانش اعلام شده که برای آزادی آنها باید محمد مصطفایی تحویل شود.

شادی صدر، وکیل دادگستری و فعال حقوق زنان، در نامهای خطاب به اعضای هیات مدیره کانون وکلا خواسته که در برابر این سیاست گروگانگیری سکوت نکنند.

متن این نامه  بهشرح زیر است:

ریاست محترم کانون وکلای ایران، اعضای محترم هیات مدیره

مطمئنا با خبر شده اید که در روز شنبه ۲ مرداد ۱۳۸۹، ماموران امنیتی چند ساعت پس از اینکه با مراجعه به دفتر محمد مصطفایی، یکی از فعال ترین وکلای حقوق بشری ایران، نتوانستند او را بیابند، همسر و برادر همسر وی را در مقابل دفتر او دستگیر کردند و به زندان اوین بردند. بازپرس دادسرای انقلاب در زندان اوین به آنها گفته است تا زمانی که محمد مصطفایی خود را معرفی نکند، آنها در زندان خواهند ماند.

در عین حال، همان شب از تلویزیون دولتی جمهوری اسلامی گزارشی پخش شد که در آن اعلام شد کسانی که باعث شدند پرونده سنگسار سکینه محمدی سر و صدای بین المللی ایجاد کنند، منافق و تروریست هستند. سکینه محمدی، مادر دو فرزند، زن ۴۳ ساله ارومیه ای است که اجرای حکم سنگسار درمورد او به دلیل فشارهای بین المللی وسیع، متوقف شد. محمد مصطفایی، وکیل سکینه، در انجام وظایف خود، وقتی کلیه راههای قضایی را پیمود و نتیجه ای نگرفت، اولین کسی بود که اعلام کرد جان سکینه محمدی در خطر است.

به این ترتیب به نظر می رسد دستگاه قضایی-امنیتی ایران، در حالی که ناگزیر به توقف اجرای حکم سنگسار سکینه محمدی شده است، با پرونده سازی رسانه ای و قضایی علیه محمد مصطفایی، قصد دارد انتقام این تصمیم ناگزیر را از او بگیرد و حالا که موفق به دستگیری او نشده، همسر و برادر او را موضوع این انتقام گیری قرار داده است. علاوه بر زیر سئوال بودن ادله منجر به صدور حکم بازداشت برای محمد مصطفایی، هیچ ادله ای موجود نیست که همسر و برادر همسر وی در مخفی کردن او کمکی کرده اند؛ برعکس، جزییات وقایع اتفاقیه روز شنبه کاملا موید خلاف این موضوع است.

این نخستین بار در تاریخ جمهوری اسلامی نیست که خانواده یک فعال مدنی، به دلیل فعالیتهای او گروگان گرفته می شوند. سیاست سرکوب فعالان مدنی از طریق فشار بر خانوادهها، با روشهای مختلفی از احضار و تهدید اعضای خانواده تا بازداشت و اعتراف گیری به زور از آنها، در تمام این سالها، با شدت و ضعف، اعمال می شده است. در یکی از تازه ترین موارد، همسر شیرین عبادی، عضو دیگر کانون وکلای، فعال حقوق بشر و برنده جایزه صلح نوبل را پس از چند روز بازداشت، با تهدید و فشار در مقابل دوربین نشاندند تا علیه او صحبت کند.

اکنون ۵ روز است که فرشته حلیمی و فرهاد حلیمی، همسر و برادر همسر محمد مصطفایی، وکیلی که جز انجام وظایف وکالتی خود در دفاع از نوجوانان محکوم به اعدام، محکومان به سنگسار و همینطور زندانیان سیاسی، کاری نکرده است، در زندان به سر می برند. دختر ۷ ساله آنها هم اکنون هم از دیدن مادر خود محروم است و هم از دیدار پدر. من، محمد مصطفایی را از زمانی می شناسم که در برخی از پرونده های زنان محکوم به اعدام یا سنگسار، مثل پرونده نازنین فاتحی با یکدیگر همکاری می کردیم. او یکی از وکلای فعال در شبکه وکلای داوطلب بود که با “کمپین قانون بی سنگسار” مشارکت می کرد؛ این کمپین در مدت کمتر از دو سال توانست حداقل ۹ زن و ۲ مرد را از سنگسار نجات دهد و در حذف مجازات سنگسار از لایحه مجازات اسلامی تاثیرگذار باشد. در اسفند ۱۳۸۵، وقتی من به همراه ۳۲ نفر دیگر از فعالان حقوق زنان دستگیر شدم، محمد مصطفایی وکالت مرا برعهده گرفت. هیات مدیره کانون وکلا در آن زمان، نامه بسیار موثری در اعتراض به بازداشت من در حال انجام وظیفه وکالت به قوه قضاییه نوشت.

دفاع از حقوق وکلا، از ابتدایی ترین وظایف کانون وکلا و یکی از مهمترین دلایل ایجاد این قدیمی ترین نهاد مدنی حقوقی است. بنابراین به عنوان یک وکیل، یکی از اعضای کانون وکلای دادگستری مرکز، و همچنین به عنوان یک موکل، از شما که در راس یکی از قدیمی ترین نهادهای مدنی ایران نشسته اید درخواست دارم در مقابل این گروگانگیری و انتقام کشی، سکوت نکنید. هم اکنون، یکی از اعضای این نهاد، به دلیل پذیرش وکالت و دفاع از حقوق آسیب دیدگان، به همراه اعضای خانواده اش، تحت شدیدترین فشارها قرار دارند و سکوت شما، نه تنها به معنای عدم انجام وظیفه دفاع از وکلای مدافع  است بلکه استقلال شما از دستگاه قضایی-امنیتی را نیز مورد تردید قرار خواهد داد. امروز زمان این است که هر یک از ما، تا جایی که در توان داریم، علیه سیاست گروگانگیری و انتقام جویی اقدام کنیم؛ سیاستی که اگر دیروز شیرین عبادی و امروز، محمد مصطفایی قربانیان آن بوده اند، فردای روز، گریبان تک تک ما را خواهد گرفت.

به امید تحقق حقوق بشر

شادی صدر

وکیل پایه یک دادگستری

رونوشت به:

اتحادیه جهانی وکلا (IBA)

شورای کانونهای وکلا و مجامع حقوقی اروپا (CCBE)

سازمان وکلا برای وکلا (Advocaten voor Advocaten)

دانشکده حقوق دانشگاه گوته

دانشکده حقوق دانشگاه سانتا کلارا

وکلای بدون مرز

موسسه ماکس پلانک

و سازمانهای بین المللی مدافع حقوق بشر