دهکده چوبين نيشابور
دهکده چوبين
نام محلي است که
در يکي از روستاهاي
نيشابور در استان
خراسان رضوي واقع
در شمال شرقي ايران
ساخته شده است..
اين دهکدهٔ چوبي
کم نمونه و بي
همتا در ايران
به‌وسيله مهندس
مجتهدي ساخته شده
و يکي از ديدني
ها و تفرجگاه
هاي نيشابور مي‌باشد.
نام «دهكده چوبين»
برخاسته از ويژگي
منحصر به فرد سازه
هاي آن در استفاده
كامل از چوب
و بکارگيري روشي
نوين در ساخت
بناهاي آن که برخاسته
از پيشينه تاريخي
ـ فرهنگي و متناسب
با امكانات و
قابليت‌هاي اقليمي
وجغرافيايي منطقه
است، مي باشد.
ديدني هاي اين
دهکده شامل مسجد
چوبي، موزه و
كتابخانه، رستوران،
فروشگاه و نانوايي،
آلاچيق، سوئيتها،
فضاي سبز و اکوسيستم
زيباي آن به همراه
کشاورزي و دامپروري
است.
اين مسجد، اولين
مسجد چوبي مقاوم
در برابر زلزله
در جهان مي‌باشد.
اين بنا ۲۰۰ متر
مربع وسعت دارد
و سقف آن به
صورت شيرواني
مي‌باشد. دو
مناره آن ۱۳ متر
از سطح زمين
ارتفاع و وزن
هر يک تقريباَ
۴ تن مي‌باشد..
شكل ظاهري آن
به صورت كشتي‌اي
وارونه بر زمين
است. در ساخت
اين مسجد که حدود
۲ سال طول کشيده
است، ۴۰ تن چوب
استفاده شده است.
مسجد چوبي اين
دهکده نه تنها
در ايران بلکه
در جهان بي نظير
است.. اين مسجد مي
تواند تا ۸ ريشتر
زمين لرزه را
تحمل کند و بناي
آن به گونه اي است
که تا صدها سال
ديگر نيز آسيب
نخواهد ديد.
اسكلت آن به
شيوه Two by Four يا Double L ساخته شده
است. مناره ها
به سقف به گونه‌اي
اتصال دارند كه
در داخل مسجد
ستوني وجود ندارد.
ديواره هاي آن
دوجداره بوده
که بين اين دو
لايه، اسكلت
بنا وجود دارد.
اسکلت مناره ها
و سقف و همچنين
سقف و ديواره
ها به روش عنكبوتيي
اتصال دارند.
اين نام به دليل
شيوه ساخت آن که
مانند تنيدن تار
عنكبوت است مي
باشد بطوريکه
اتصال مناره ها
طوري است كه
وزن آن ها به
صورت مساوي،
ابتدا روي سقف
و سپس به ديواره
ها و از آنجا به
زمين منتقل مي‌شود.
قابل توجه است
كه از طريق نردبان
داخل مناره ها
مي توان به بالاي
مناره دسترسي
پيدا كرد. جالبترآنکه
در محل اتصال
مناره به سقف،
دريچه‌اي تعبيه
شده كه مانند
يك كانال تهويه
هوا عمل مي‌كند
بطوريکه در تابستان
هواي گرم و آلوده
را از فضاي مسجد
خارج مي‌كند و
هواي پاكيزه
از طريق بادگير
مخصوصي كه در
سقف بنا شده،
داخل مسجد مي‌گردد؛
و به اين ترتيب
يك تهويه طبيعي
انجام مي‌پذيرد.
ديواره ها كمي
حالت زاويه دار
دارند كه انتقال
وزن را از مناره
به زمين ساده
تر مي‌سازد.
قابل
ذکر است كه محلي
كه در آن مسجد
ساخته شده، بسيار
موريانه خيز است،
لذا راهکارهاي
ويژه‌اي در ساخت
اين مسجد و ديگر
بناهاي اين مجموعه
براي جلوگيري از
اثرات مخرب چوب
خواران به کار
گرفته شده است.
بطوريکه به عنوان
نمونه، خانه
سازنده مجموعه
با عمر بيش از۲۰
سال، از آسيب
چوب خواران به
دور مانده است.
براي ماندگاري
دراز مدت ديواره
هاي خارجي در
برابر نزولات
آسماني، چوبهاي
ويژه با فرآوري
خاص استفاده شده
است.
كابينت ها،
ديواره ها و حتي
سيني هاي آبدارخانه
اين مسجد، چوبي
است. مسجد داراي
يك ايوان بيروني
که کف آن از خشت
است مي باشد. برروي
ديواره هاي داخلي
و بيروني مسجد
به ترتيب تعداد
۷ و ۶ كتيبه زيبا
از آيات قراني
به همراه قابهايش
از چوب درختان
گردو وتوت نصب
است.
در ساختمان
و تزيينات داخلي
چوبهاي مختلفي
از درختان مثمر
و غير مثمر مانند
انواع كاجها،
اشن، سپيدار،
گيلاس، گلابي،
زبان گنجشك،
گردو و توت استفاده
شده است. نور پردازي
ويژه مجموعه،
هارموني ويژه‌اي
از رنگهاي شاد،
در شبها جلوه
خاصي دارد.
هدف سازنده
اين مجموعه، رونق
بخشيدن به صنعت
گردشگري و نيز
احياي نام و
ياد بزرگ مردي
است كه روزگاري
در اين مكان
به خدمت مي‌زيسته
است