🖌📃هول حلیم!
یادداشت مدیر مسئول روزنامه جمهوری اسلامی
( مسیح مهاجری)
🔻ازروزشنبه هفتم فروردین که سندهمکاری جامع ۲۵ ساله ایران وچین درتهران به امضاءوزرای امورخارجه دوکشوررسید،تاامروزدوشنبه نهم فروردین،صدهامقاله،مصاحبه واظهارنظر درباره آن منتشرشده است.این حجم ازواکنش،نشان میدهدامضاءاین سندیک واقعه مهم است وازحساسیت زیادی برخوردار می باشد.
عده ای این سندهمکاری رابه قرادادترکمانچای تشبیه کرده اندوحتی عنوان"ترکمانچین"برآن گذاشتندوعده ای هم آن راموفقیت بزرگی برای ایران دانسته ومخالفان رابه تبعیت ازدشمنان خارجی ایران متهم می کنند.طبعا این هردوگروه استدلال هایی دارندکه خوبست آنهارامطرح کنندالبته باحفظ حرمت طرف مقابل وپرهیزازاهانت وتهمت به کسانی که مثل آنهافکرنمی کنند.
زشت ترین برخورد را رسانه ملی کردکه دربعضی بخش های خبری خود،درقالب بررسی موضوع تلاش کردبه مخالفین این سندبرچسب دنباله روی ازآمریکاورژیم صهیونیستی بچسباند. این روش، کاملاخلاف اخلاق وخلاف آزادی بیان است وباقانون اساسی نظام جمهوری اسلامی که برآزادی بیان تاکیدویژه دارد،درتضاداست.
رسانه هابه ویژه رسانه ملی بایدمشوق آزادی بیان باشندودربرابرافرادوجریان هائی که میخواهندمانع تبادل افکارونقدشوند بایستند.
سندهمکاری۲۵ ساله ایران وچین بااینکه امضاشده،هنوزدرقدم اول قراردارد و تا اجرایی شدن نیازمندپیمودن مراحلی است.دراین فرصت،بایدبه صاحبنظران امکان داده شودایرادهای موردنظرشان رامطرح کنندوموافقان هم دلایل خودرابه اطلاع عموم برسانندومسئولان نظام باجمع بندی نظرهای موافق ومخالف به نتیجه ای معقول ومنطقی برسند. بامتهم کردن این وآن، مشکلی حل نخواهدشدوکسی فکرنکندکه دردنیای ارتباطات افکار مخالف رابااین روش های قرون وسطائی می توان سرکوب کرد.
درباره سندهمکاری۲۵ساله ایران وچین نکات مهمی وجوددارندکه بدون توجه به آنهانمی توان قضاوت روشنی درباره منفی یامثبت بودن آن کرد.
یکی ازاین نکات،طولانی بودن مدت این سنداست.درشرایط امروزجهان،باتوجه به تحولات سریع درزمینه های مختلف اقتصادی،اجتماعی،سیاسی،فرهنگی ،نظامی وراهبردی،پیش بینی یک ربع قرن آینده وسپردن بسیاری ازمنابع استراتژیک کشوربه این وآن اقدامی منطقی نیست.درچنین شرایطی،حداکثر همکاری های حدود۵ساله رامی توان تاییدکردوتوافقاتی بازمان های بیش از۵سال رانمی توان منطقی دانست.کشور،فقط متعلق به نسل کنونی نیست واین نسل نمی توانددرباره ثروت های آن برای نسل های آینده نیزتصمیم بگیرد.پیش بینی آینده وبه عبارت دیگر،آینده نگری غیرازتصمیم گیری برای نسل های آینده است.می توان بعد ازاتمام قرارداد۵ساله درباره ادامه آن باتوجه به مثبت یامنفی بودن آن درهمان زمان تصمیم گرفت ودرصورت لزوم، اصلاحاتی براساس منافع ملی درآن انجام داد.بعیدنیست یکی ازعلل تشبیه این سندبه عهدنامه ترکمانچای همین مدت طولانی باشد.
نکته دوم،سابقه نه چندان قابل قبول چین درتعامل بادیگرکشورهاازجمله ایران است. عملکردهانشان میدهندچین کشورقابل اعتمادی نیست.این غیرقابل اعتمادبودن درروابط این کشورباتعدادی ازدیگرکشورهابه اثبات رسیده ودرتعامل باایران نیزدرهمین سال های بعد ازپیروزی انقلاب اسلامی شاهدبدقولی های چینی ها درچندموردبوده ایم.چینی هاعلیرعم لافی که درحمایت ازایران می زنند،درجریان تحریم های ظالمانه آمریکاعلیه ایران،ازموقعیت فراهم شده به بهانه عمل به مقررات بین المللی حداکثراستفاده های مادی رابه نفع خودوبه زیان ایران کردند،به تعهداتشان عمل نکردندوبسیاری ازکارهارانیمه کاره گذاشتندورفتند.حالامامیخواهیم به چنین دولت بدعهدی اعتمادمطلق ۲۵ ساله کنیم وبسیاری ازامتیازات رابه آن بدهیم.اگرآمریکارابه خاطربدعهدی قبول نداریم،نمیتوانیم بدعهدی چین رانادیده بگیریم وچنین اعتمادمطلقی نشان دهیم.
نکته سوم به جزئیات سندهمکاری مربوط می شودکه هنوزمنتشرنشده وآنچه دردسترس می باشدفقط کلیات آنست.درباره جزئیات درست است که نبایدبه آنچه مخالفین می گویندتکیه کردولی اگرکسی بخواهدادعاهای مخالفین راردیانقدکندبایدازجزئیات اطلاع داشته باشد.فقط هنگامی میتوان انتظارداشت مردم تحت تاثیرادعاهای مخالفین قرارنگیرندکه جزئیات این سنددراختیارعموم باشد.اعتمادی که به مسئولین نظام وجوددارد،ایجاب می کندادعای واگذاری بعضی جزایربه چین قابل پذیرش نباشدولی درمورداختیاراتی ازقبیل تعیین قیمت نفت و گاز،حق درنظرگرفتن تخفیف ها،اولویت داشتن برای خریدهاو...چگونه می توان بدون مشاهده متن ضمائم که حاوی جزئیات هستندادعاهای مخالفین راردکرد؟خودداری تنظیم کنندگان سندازانتخاب عنوان هایی ازقبیل"قرارداد" و"موافقت نامه"که نیازمندتاییدمجلس هستند،نیزعاملی برای سوء ظن هاشده است.درست است که مجلس یازدهم به دلایلی که میدانیم مشکلی بااین سندندارد،ولی مساله فقط حساسیت این مجلس نیست،بلکه بایددرچنین مواردی هراقدامی در چارچوب های منافع ملی صورت بگیرد و نکته آخراینکه سندهمکاری۲۵ساله ایران وچین مثل برجام مورداجماع دولت وحکومت است ولی بسیارقابل تامل است که جناح مدعی اصولگرائی برجام راترکمانچای مینامدولی سندهمکاری باچین راعلیرغم اینهمه زیرسوال بودن،مائده بهشتی میداند!سکوت عجیب کفن پوشان وافرادپرسروصدایی که مدعی سرسخت حفاظت ازمنافع ملی هستند،درموردسندهمکاری۲۵ساله ایران وچین،بسیار پرمعناست وتاریخ ان رابا فریادی رسا درسینه خودثبت خواهدکردوخواهدپرسیدکه چرا سیاست "نه شرقی نه غربی"رادرموردچین وروسیه به طاق نسیان سپرده اید؟
فردا ۱۰فروردین،سالروزبه توپ بسته شدن گنبدوبارگاه امام رضاعلیه السلام درسال۱۲۹۹توسط روس هاست وایران علاوه براین،زخم های زیادی ازروس هابرتن داردواشغال شمال وغرب کشوروجداکردن سرزمین های شمالی رامردم ایران ازیادنخواهندبرد. سیاست نه شرقی نه غربی ایران ایجاب می کند به رغم یکی،به دیگری بیش ازحدنزدیک نشویم.
معمای سندهمکاری ۲۵ساله باچین وروابط غیرعادی باروسیه رابامراجعه به ماجرای "هول حلیم" میتوان حل کرد.
مردی که بوی خوشی به مشامش رسیده بود ازهمسرش پرسیداین بوی چیست؟همسرش گفت همسایه درحال پختن حلیم است.مرد،برای اینکه حلیم راازدست ندهد،به سرعت به منزل همسایه رفت و چون ظرف باخودنبرده بود،باقاشق مشعول خوردن حلیم شدولی باقاشق خوردن،اورا راضی نکردودراثر عجله به داخل دیگ افتاد. مسئولین ماهم به خیال اینکه چینی هاحلیم میپزند،باعجله والبته برای انکه آمریکاواروپا راتنبیه کنند،به چین وروسیه روی آوردندولی بایدظرف واندازه نگهدارندتاازهول حلیم به داخل دیگ نیفتند.راه نیفتادن به داخل دیگ اینست که نظرموافق راگوش وبهترین هارا انتخاب کنندودراجرائی کردن سندهمکاری۲۵ساله باچین عجله نفرمایند.
🔺مسیح مهاجری

۹فروردین۱۴۰۰